Het kiezen van een geschikte luidspreker is belangrijk bij het gebruik van een microfoon. Als je een presentatie geeft, wil je dat je stem helder en duidelijk hoorbaar is voor iedereen in het publiek. Het gebruik van de juiste luidspreker kan helpen ervoor te zorgen dat je stem ook achterin goed duidelijk verstaanbaar is.
Hoeveel geluid heb ik nodig met een microfoon?
Geluidsniveau’s worden gemeten in decibel (dB). Het menselijk gehoor heeft een bereik van ongeveer 0 dB (de zachtste geluiden die we kunnen horen) tot ongeveer 120-130 dB (het punt waarop geluid pijnlijk wordt). Hoe verder weg je bent, hoe zachter het geluid klinkt. Dus hoe groter de ruimte hoe meer geluid de luidspreker moet produceren om te zorgen dat iedereen het goed kan horen. Maar naast grootte van de ruimte zijn er nog meer zaken die invloed hebben op de geluidskwaliteit. Denk aan akoestiek van de ruimte maar ook de omgeving. Naast de vloeroppervlakte is de hoogte van een ruimte ook belangrijk om te weten. Hogere plafonds betekenen meer luchtvolume, wat kan leiden tot meer geluidsabsorptie en verspreiding. In hogere ruimtes heb je mogelijk meer vermogen nodig om hetzelfde geluidsniveau te bereiken als in lagere ruimtes.
Bij spraakversterking wil je een geluidsniveau wat voldoende is om achtergrondgeluiden te overstijgen zonder dat het overweldigend is. In een vergaderruimte is het achtergrondgeluid meestal zo’n 40 dB. Voor duidelijke verstaanbaarheid wil je met een microfoon het niveau van 70dB halen. Dat is echter niet genoeg als je de presentatie in een drukke kroeg houdt. In een drukke kroeg is het achtergrondgeluid al snel 90 dB. Om daar boven uit te komen, moet je dus enkele decibels meer geluid produceren. Als het om muziek gaat heb, je wat meer decibels nodig. Bij achtergrondmuziek is dat net iets meer dan het omgevingsgeluid. Bij live muziek is het belangrijk dat het geluid duidelijk aanwezig is. Denk aan 90dB in een kleine setting, oplopend naar 105 dB voor disco en tot 120dB voor ‘hardere’ muziek.
Wat voor luidsprekers heb ik nodig voor genoeg geluid?
Je snapt dus dat je voor spraakversterking minder geluid nodig hebt dan bij muziek. Het vermogen van luidsprekers wordt meestal uitgedrukt in Watt. Het wattage in combinatie met de gevoeligheid van luidsprekers bepaalt hoe hard het geluid is. Als vuistregel kun je kijken naar de ruimte grootte en het aantal mensen en dan vervolgens uitrekenen hoeveel Watt je waarschijnlijk nodig hebt. Voor een vergaderruimte of klaslokaal tot dertig personen kan een enkele PA luidspreker voldoende van 30 Watt voldoende zijn. Als de ruimte groter is, is het handiger om meerdere luidsprekers te gebruiken. Het geluid kan dan beter verspreid worden over de ruimte. Voor een middelgrote ruimte tot bijvoorbeeld de grootte van een gymzaal kunnen twee luidsprekers van 100 Watt voldoende zijn voor spraakversterking. Voor grotere ruimtes of buiten of muziek heb je krachtigere geluidsinstallaties nodig. Om je te helpen, hebben wij een aantal vuistregels.
Hoeveel watt heb ik nodig?
Je kan de volgende vuistregels gebruiken om te kijken of je voldoende vermogen hebt:
- Voor kleine binnenruimtes: 1-3 watt per persoon voor spraakversterking en 2-4 watt per persoon voor achtergrondmuziek.
- Voor grotere binnenruimtes en/of hoog plafond: 3-5 watt per persoon voor spraakversterking en 4-8 watt per persoon voor achtergrondmuziek.
- Voor spraakversterking buiten hou je bij een kleine bijeenkomst 3-5 watt per persoon en bij een grote bijeenkomst 5-10 watt per persoon aan.
- Voor live muziek buiten hou je 10-15 watt per persoon of zelfs meer aan. Maar hou ook rekening met het verschil tussen geluid van muziek en spraak.
Wat is het verschil tussen muziek en spraakversterking?
Bij het versterken van spraak is het het belangrijkst dat je elkaar goed kunt verstaan. Daarom moet je vooral de middelhoge en hoge tonen goed instellen, want die zijn het belangrijkst voor het horen van spraak.
Voor muziek is het belangrijk om een mix van lage, midden- en hoge tonen te hebben. Dit zorgt voor goede muziekkwaliteit. Te veel bas kan het geluid minder duidelijk maken en details laten verdwijnen. Dit is minder erg bij dansmuziek, waar de bas zorgt voor energie en ritme.Het is dus niet alleen maar de volumeknop open draaien.
Simpelweg het volume verhogen kan leiden tot overbelasting en potentiële schade aan de luidsprekers. Je kunt beter het geluid balanceren en eventueel een subwoofer gebruiken. Subwoofers zijn speciaal ontworpen om de lagere frequenties effectief weer te geven en kunnen helpen om een krachtige bas te leveren zonder het algehele geluidsbeeld te verstoren. Zo kun je genieten van meer bas, terwijl je toch een evenwichtige en heldere geluidsweergave behoudt.
Tips voor een betere geluidskwaliteit
Zie de vuistregels als richtlijnen. Er zijn veel factoren welke een rol kunnen spelen. Binnen kan de akoestiek nogal verschillen. Buiten zijn er ook zaken als wind en verkeer bijvoorbeeld. Overigens kun je met eenvoudige aanpassingen het geluid eenvoudig verbeteren.
Door de volgende tips op te volgen kun je de geluidskwaliteit verbeteren:
- Luidsprekerplaatsing over de hoofden: Plaats luidsprekers net iets hoger dan oorhoogte, gericht op het publiek, voor een direct en helder geluidspad.
- Gebruik in grote ruimtes meerdere luidsprekers: In een kleine ruimte is zelfs één luidspreker al voldoende. In grotere ruimtes is het handig om het geluid gelijkmatig te verspreiden. Door meerdere luidsprekers te gebruiken zorg je voor een consistente geluidsbeleving voor het hele publiek.
- Doe een soundcheck: Dit is echt niet ingewikkeld. Je doet het voordat het publiek er is, door het volume in op een niveau in te stellen dat helder en duidelijk is. Zet het dan ietsjes harder. De mensen in het publiek zijn namelijk geluidsdempers. Als ze de zaal vullen, wordt het geluid dus meer gedempt. Als de zaal gevuld is, pas je dan eventueel het volume nog een klein beetje aan.
- Vermijd Feedback: Gebruik goede microfoons en plaats microfoons zodanig dat ze niet rechtstreeks op de luidsprekers zijn gericht. Plaats de microfoons ook niet te dicht bij de luidsprekers en ook niet bij elkaar.